Najlepše fotografije svemira iz 2019.

Svemir u svom najboljem ruhu!

Samanta Kristoforeti na Međunarodnoj svemirskoj stanici, u modulu Kupola sa kog se pruža pogled na planetu Zemlju
Foto: Wikimedia Commons

 

Neposredno pred kraj kalendarske godine, pred vama su najlepše fotografije svemira iz 2019. godine, snimljene kako fotoaparatima astronauta, svemirskim i zemaljskim teleskopima, tako i svemirskim letelicama.

Kriterijumi pri odabiru fotografija bili su čisto subjektivni, ali se redakcija trudila da odabrane fotografije osim estetskih, imaju i naučni značaj.

Uživajte u svemiru u njegovom najboljem, prazničnom ruhu.

 

Foto: NASA, ESA, K. Meech and J. Kleyna (University of Hawaii), and O. Hainaut (European Southern Observatory)

Svet u raspadanju

Svemirski teleskop Habl je zabeležio kako asteroid (6478) Gault gubi svoju formu, i u procesu raspadanja formira dva repa, slična kometinima.

Duži rep se pruža na preko 800.000 kilometara dužine, a širok je nešto manje od 5.000. Manji rep je dug oko četvrtinu toga.

Astronomi misle da je raspad ovog asteroida moguće počeo još pre oko 100 miliona godina, a da je razlog spori ali uporni dugoročni efekat Sunčeve svetlosti na ovo ledeno telo. Nalazi se između orbita Marsa i Jupitera.

NOVO IZNENAĐENJE SA NEW HORIZONS: ULTIMA THULE JE SPLJOŠTENOG OBLIKA
Foto: NASA, ESA, Hubble; Processing & License: Judy Schmidt

Zvezda koja živi na kredit

Eta Karine (Eta Carinae) može umreti svakog trenutka. Možda već narednog dana, možda tek za milion godina – niko ne zna tačno kada.

Ova zvezda, mase oko 100 veće od našeg Sunca, savršeni je kandidat za supernovu – spektakularnu eksploziju u kojoj velike, masivne zvezde završavaju svoj život.

Istorijski zapisi nam govore da je pre oko 170 godina ova zvezda prošla kroz događaj koji ju je učinio jednom od najsjajnijih zvezda na nebu južne hemisfere.

Ova fotografija prikazuje neverovatne detalje magline Ključaonica, koju je Eta Karine sama stvorila tokom svojih nedavnih dramatičnih događaja, a koja je deo veće i poznatije magline Karina.

ASTROFIZIČAR IZ SRBIJE U TIMU KOJI JE OTKRIO NAJUDALJENIJE PROTOJATO GALAKSIJA U SVEMIR
Foto: Christina Koch/NASA via AP

Najbolje prijateljice 

Koliko je vama drago kada posle puno vremena ponovo vidite svog najboljeg prijatelja?

U iščekivanju da joj se u svemiru pridruži najbolja prijateljica Džesika Mir, Kristina Kuk je napravila ovu fotografiju, posmatrajući rusku letelicu Sojuz kako krči sebi put kroz Zemljinu atmosferu, noseći i njenu drugaricu, ali i još dvoje astronauta ka Međunarodnoj svemirskoj stanici.

Mir i Kuk su ove godine stvorile istoriju, izvevši prvu svemirsku šetnju čiji su učesnici isključivo žene.

NASA: PRVA ŽENSKA SVEMIRSKA ŠETNJA U ISTORIJI SE IPAK DEŠAVA
ESA/Hubble & NASA, A. Bellini et al.

Lepše je u društvu

Hladna prostranstva svemira su lakša za podneti ako ste u dobrom društvu.

Možda nešto slično važi i za galaksiju kataloške oznake NGC 1706, koja se vidi na ovoj fotografiji. U pitanju je spiralna galaksija, udaljena oko 230 miliona svetlosnih godina, smeštena u pravcu sazvežđa Zlatne ribe, vidljivog sa južne hemisfere.

NGC 1706 živi u društvu, u galaktičkoj grupi koja broji oko 50 članova. Oko polovine poznatih galaksija u svemiru pripadaju ovakvim grupama. Mlečni put, naša galaksija, deo je Lokalne grupe, kojoj pripadaju i Veliki i Mali Magelanov oblak, ali i Andromeda.

GALAKSIJA ANDROMEDA IPAK NIJE VEĆA OD MLEČNOG PUTA
Foto: NASA/JPL-Caltech/SwRI/MSSS/Kevin M. Gill

Dramatični Jupiter

Letelica Džuno (Juno) je napravila još jedno remek-delo. Ova fotografija prikazuje dramatične odlike atmosfere severne Jupiterove hemisfere.

U trenutku nastanka ove fotografije, Džuno se nalazio na oko 13.000 kilometara iznad gornje granice oblaka ovog gasnog džina, najveće planete našeg Sunčevog sistema.

Fotografije koje Džuno pravi su dostupne javnosti za preuzimanje i obradu, i mogu se naći ovde.

NOVIH 20 MESECA OTKRIVENO OKO SATURNA, JUPITER GUBI TITULU REKORDERA PO BROJU PRIRODNIH SATELITA
Foto: ESA/Hubble & NASA, P. Erwin

Portal

Mada u ovakvoj perspektivi deluje kako kakav svemirski portal do novih dimenzija iz nekog naučnofantastičnog filma, galaksija kataloške oznake NGC 4380 zapravo je posebna po malo toga.

Spiralne galaksije poput ove na slici su najčešći tipovi galaksija za koje znamo. Oblika sličnog pljosnatom disku, one su često dom i stotinama milijardi zvezda.

HABL I GAIA IZMERILI MASU MLEČNOG PUTA
Izvor: EHT

Prva fotografija crne rupe

Crne rupe su od ove godine za nijansu manje nevidljive. Projekat pod imenom Event Horizon Telescope (EHT) je u aprilu 2019. objavio prvu fotografiju crne rupe.

Glavna ambicija projekta bila je fotografisati snažne gravitacione efekte koji su prisutni u blizini ovih masivnih objekata, kao i detektovati dinamiku koja se javlja kada materija orbitira oko njih brzinama bliskim brzini svetlosti.

Naučnici smatraju da ova vrsta podataka, zabeležena po prvi put na ovaj način, može biti revolucionarna u razumevanju fizike crnih rupa.

SNIMLJENA PRVA FOTOGRAFIJA CRNE RUPE U ISTORIJI
Foto: ESA/Hubble & NASA, R. Wade

Odlazak u san

Mada nekada u prošlosti nazvan planetarnom maglinom, naprosto zbog toga što su stari teleskopi mislili da gledaju u planetu, pred nama je zapravo zvezda u poslednjim stadijumima svog života.

U centru ove magličaste sfere gasa, nalazi se umiruća zvezda. Nakon što je potrošila svoje nuklearno gorivo, pretvorila se u crvenog džina, odbacivši od sebe u svemir svoje spoljne slojeve.

U centru magline i dalje se vidi ono što je ostalo od zvezde, čije je kolabirajuće jezgro počelo iznova da se zagreva i da emituje ultraljubičastu svetlost, koja obasjava ovu prelepu maglinu.

Ovaj objekat ima katalošku oznaku NGC 2022, a nalazi se u sazvežđu Oriona, koje je sa naših prostora vidljivo tokom zimskih večeri.

NEOČEKIVANI PAR: PO PRVI PUT OTKRIVEN PLANETARNI DŽIN U ORBITI OKO UMRLE ZVEZDE
Foto: ESO/R. Lucchesi

Eklipsa nad Andima

U julu 2019, posmatrači iz Čilea su mogli videti ovu scenu, ukoliko su se dovezli do La Silla opservatorije za pomračenje Sunca.

Eklipsa je trajala oko dva ipo sata, sa dva minuta totaliteta, i bila vidljiva sa tankog pojasa iznad Čilea i Argentine.

Južna evropska opservatorija (ESO), koja ima naučnoistraživačke ustanove na južnoameričkom kontinentu, pozvala je 1000 građana da dođu na ovu neverovatnu lokaciju lociranu na 2400 metara nadmorske visine, i uživaju u ovom astronomskom događaju.

ZVEZDANE PUTNE DESTINACIJE ZA LJUBITELJE ASTRONOMIJE
Foto: NASA/JPL-Caltech

Infracrveni svemir

Svemirski teleskop Spitzer je zabeležio ovu spektakularnu fotografiju uz pomoć instrumenata Multiband Imaging Photometer i infracrvene kamere IRAC. U pitanju je slika zvezdanog porodilišta u sazvežđu Cefej.

Zeleno-narandžasti deo, koji dominira slikom, je maglina, odnosno kosmički oblak gasa i prašine. Svetlo crveni deo na vrhu magline je prašina koja je zagrejana zračenjem okolnih zvezda.

Masivne zvezde koje osvetljavaju ovaj region pripadaju zvezdanom jatu koje se prostire van kadra ove fotografije.

KEPLEROVO POSLEDNJE SVETLO
Foto: NASA/Nick Hague

Poslednji ponedeljak

Nasa astronaut Nik Hog gleda ka Zemlji kroz prozor Međunarodne svemirske stanice. Ponedeljak je, njegov poslednji u ovoj kosmičkoj laboratoriji.

Nakon šest meseci u niskoj orbiti oko svoje matične planete, spreman je da se vrati kući.

Ovim će zaključiti svoj drugi boravak u svemiru, u kom je ukupno proveo 203 dana.

ŽIVOT NA MEĐUNARODNOJ SVEMIRSKOJ STANICI


Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *